Zdjęcie rentgenowskie zęba jest bardzo często nieodłącznym elementem leczenia. Pozwala ocenić stan uzębienia pacjenta a przez to jest wskazówką dla stomatologa. Bardzo często bywa wykorzystywane w protetyce i ortodoncji.
Jak przebiega rtg zęba?
Jest kilka rodzajów zdjęć rtg zęba. Punktowe, to prześwietlenie jednego zęba lub kilku (do trzech) na jednym zdjęciu. Niewielką kliszę umieszcza się w ustach pacjenta. Ten przytrzymuje ją palcem, by zdjęcie nie zostało poruszone. Badanie rtg pantomograficzne, to zdjęcie całej jamy ustnej. Zdjęcie jest warstwowe, pokazuje także głębsze struktury. Badanie przebiega podobnie. Pacjent umieszcza głowę pod aparatem, zębami musi przytrzymać specjalny uchwyt z jednorazową wkładką. Trwa od kilku do kilkunastu sekund.
Nie ma specjalnych zaleceń, co do przygotowania pacjenta do rtg zęba. Musi zdjąć metalowe przedmioty, założyć specjalny ochronny fartuch z gumy ołowiowej nie przepuszczający promieni rtg. Badanie może być wykonywane na stojąco lub siedząco.
Pacjent w trakcie rtg narażony jest na promieniowanie, ale badanie punktowe jest w miarę bezpieczne. Na większą wiązkę promieni pacjent jest narażony przy badaniu pantomograficznym. Aktualnie coraz powszechniej wykonuje się je w technice cyfrowej, dzięki czemu ilość promieniowania ulega kilkakrotnemu zmniejszeniu. Zamiast kliszy pacjent wkłada do ust czujnik cyfrowy zabezpieczony jednorazową folią. Badanie trwa kilka sekund i obraz od razu można zobaczyć na ekranie komputera.
Badanie rtg zębów – co pokazuje?
Rentgen zębowy umożliwia ocenę stanu zębów i tkanki kostnej żuchwy, szczęki oraz stawu skroniowo- żuchwowego. Pozwala zobaczyć wewnętrzną strukturę zębów. Białe plamy widoczne na zdjęciu rtg najczęściej wskazują na próchnicę, czyli ubytki. Białe są też korony protetyczne i wypełnienia. Trzeba pamiętać, że lewa strona na zdjęciu jest prawą stroną pacjenta.
Zdjęcie rtg bardzo dokładnie pokazuje stan implantów, korzeni zębów, zmiany okołokorzeniowe (ciemne plamy wskazują na słabo wysyconą tkankę kostną wokół korzenia), torbiele, umożliwia określenie wad zgryzu. Na zdjęciu rtg widoczne są tkanki miękkie twarzy i podniebienia, dzięki czemu można wykryć zmiany chorobowe. Zdjęcie rtg pozwala ocenić skalę uszkodzenia zębów podczas urazów.
Jakie są wskazania do wykonania rentgena zęba?
Rtg zęba wskazane jest w bardzo różnych przypadkach – przed, w trakcie i po zakończeniu leczenia stomatologicznego. Rodzaj zleconego zdjęcia zależy od tego, co stomatolog chce uzyskać. Rtg punktowe ma pokazać konkretne zęby. Zalecane jest m.in. przed rozpoczęciem i po zakończeniu leczenia kanałowego, w stanach zapalnych korzeni zęba (aby sprawdzić zaawansowanie choroby), przy podejrzeniu torbieli i zmian nowotworowych, braku zawiązków zębowych i zębach zatrzymanych. Wykonanie rentgena zęba wskazane jest przed wyrwaniem zęba i przy resorpcji (zaniku) korzenia zęba.
Rtg pantomograficzne umożliwia ocenę stanu całej jamy ustnej, czyli wszystkich zębów oraz kości szczęki i żuchwy. Często robi się je przed rozpoczęciem leczenia. Takie zdjęcie przydatne jest m.in. przy zaawansowanej próchnicy, leczeniu protetycznym, przed wszczepieniem implantów i dopasowaniem aparatu ortodontycznego.
Pantomogram umożliwia ocenę, czy wyrastające ósemki wpływają negatywne na inne zęby. Przy urazie szczęki lub żuchwy też niezbędne jest rtg pantomograficzne. Zdjęcie cefalometryczne zębów, czyli zdjęcie całej twarzy robione z boku, wykorzystuje się głównie w ortodoncji. Obejmuje oprócz tkanek twardych (zębów i kości) także tkanki miękkie (zarys całej twarzy). Pozwala na wykrycie wad zgryzu i ich wpływu na otaczające tkanki.
Rtg zęba ze względu na bezpieczeństwo dziecka nie powinno być przeprowadzane u kobiet w ciąży, szczególnie w pierwszym trymestrze. Generalnie, na badanie rtg zęba (poza punktowym) wymagane jest skierowanie od lekarza. Dlatego najprościej jest zgłosić się do takiego gabinetu, kliniki stomatologicznej, które mają aparaturę rtg na miejscu.
