Rozchwiany ząb może świadczyć o poważnej chorobie albo jest skutkiem urazu. O tym, czy uda się uratować ruszający się ząb decyduje czas. Na pewno takiego stanu nie wolno bagatelizować. W pierwszej kolejności trzeba zgłosić się do stomatologa.
Ruszający się ząb – przyczyny
To, że ząb rusza się możemy zauważyć podczas żucia, gryzienia, czy szczotkowania zębów. Przyczyn ruszania się zębów stałych może być wiele. Dość powszechnymi są urazy mechaniczne, zwichnięcia, złamania bądź bruksizm, czyli zgrzytanie zębami.
Nierzadko rozchwiane zęby towarzyszą poważnym schorzeniom, np. zaawansowanej próchnicy, powikłaniom po rozwijającej się chorobie przyzębia, czyli paradontozie. Ruszający się ząb, to bardzo częsty objaw właśnie chorób przyzębia wywołanych przez bakterie niszczące ozębną a także kość, w której tkwi ząb.
Do rozchwiania zęba może dojść po leczeniu kanałowym (endodontycznym) a także w trakcie leczenia ortodontycznego. Taki stan bywa powikłaniem po leczeniu ortodontycznym. Jeśli ruszają się zęby mleczne u dzieci, nie trzeba się niepokoić, bo jest to całkiem normalne zjawisko fizjologiczne, z reguły spowodowane wyrzynaniem się zęba stałego.
Co zrobić, gdy ząb się rusza?
Gdy stwierdzimy, że jakiś ząb stały rusza się, jak najszybciej powinniśmy zgłosić się na konsultację do stomatologa. Tylko w ten sposób możemy ruszający się ząb uratować. Specjalista przy pomocy odpowiedniego urządzenia (periotestu) oceni stopień wychylenia zęba.
Wyróżnia się cztery stopnie (od 0 do 3 a 0, to minimalna ruchomość wykazywana przez niektóre zęby a wynikająca z ich fizjologii). Wczesna właściwa diagnoza, to podstawa do dalszego leczenia. Niezbędne z reguły okazuje się zrobienie zdjęcia RTG.
Gdy ząb (lub kilka zębów) rusza się po upadku, czy uderzeniu trzeba natychmiast trafić do pogotowia lub gabinetu dentystycznego. W takich sytuacjach konieczne jest błyskawiczne działanie.
Dzięki zabiegowi reimplantacji (albo inaczej replantacji), czyli ponownemu umieszczeniu zęba w zębodole, uratować można nawet ząb wybity. Ważne, by utracony ząb trzymać w odpowiednich warunkach – w ślinie, soli fizjologicznej albo zimnym mleku.
Jak wzmocnić ruszające się zęby?
Celem leczenia ruszających się zębów jest wzmocnienie struktury zęba lub otaczających go tkanek. Chodzi o utrzymanie zęba w pozycji nieruchomej. Równolegle należy, o ile jest to tylko możliwe, wyeliminować przyczyny rozchwiania zębów (gdy jest to np. próchnica, trzeba ją wyleczyć).
Gdy ruszający się ząb ma założoną koronę, trzeba sprawdzić, czy nie doszło do stanu zapalnego okolic dziąseł. Bywa, że w takich przypadkach konieczne okazuje się wyrwanie zęba. Przy ruszającej się jedynce stosuje się specjalną metalową szynę stabilizującą przyklejaną do powierzchni językowej zębów (szyna łączy wszystkie siekacze).
Szyna jest praktycznie niewidoczna i nie przeszkadza. Gdy dentysta stwierdzi choroby przyzębia może zastosować kiretaż, czyli zabieg oczyszczający kieszonki dziąsłowe. Zazwyczaj taki zabieg poprzedza usunięcie kamienia nazębnego. Jedną z nowszych technik wspomagania regeneracji i przyrostu kości, w której tkwią zęby są błony zaporowe (kość oddzielona od okostnej specjalną błoną zaczyna się rozrastać obrastając chwiejące się zęby).
Aby zapobiec ruszaniu się zębów należy przede wszystkim pamiętać o właściwej higienie jamy ustnej – myć zęby przynajmniej 3 razy dziennie, płukać jamę ustną po każdym posiłku, korzystać z dobrych past do zębów z fluorem i wapniem, stosować płyny do płukania ust.
Nie można zapominać o nitkowaniu zębów i systematycznie odwiedzać gabinet stomatologa (np. po to, by przeprowadzić higienizację, czyli m.in. usuwanie kamienia nazębnego). Niezwykle ważna jest wartościowa dieta bogata w witaminy i minerały.
