Anodoncja ( inaczej agenezja zębów), czyli brak zębów i ich zawiązków, to poważna wada rozwojowa polegająca na wrodzonym bezzębiu. Przyczyn wystąpienia anodoncji może być bardzo dużo. Anodoncja może wystąpić jako samodzielna wada albo towarzyszyć innym ciężkim chorobom. Wpływa negatywnie na jakość i długość życia. Można a wręcz powinno się ją leczyć.
Co to jest anodoncja?
Anodoncja jest postacią hipodoncji, czyli wrodzonego braku zawiązków jednego lub kilku zębów. Oligodoncja, to brak więcej niż 6 zawiązków zębów, anodoncja, to brak wszystkich zawiązków zębów. W przypadku, gdy wszystkie zawiązki i zęby nie są w stanie wyrżnąć się w odpowiednim czasie mamy do czynienia z anodoncją prawdziwą. Anodoncja rzekoma z kolei występuje wówczas, gdy zawiązki i zęby wykształciły się w prawidłowy sposób, ale nie nastąpiło ich wyrżnięcie.
Kształtowanie zawiązków zębów zaczyna się około 5 – 6 tygodnia życia płodowego człowieka. Zawiązki zębów stałych tworzą się między 24 a 30 tygodniem życia płodu.
Przyczyny anodoncji
Anodoncja, to wada. która powstaje na skutek poważnych zaburzeń rozwojowych płodu. Aktualnie nie jest znana jedna konkretna przyczyna wystąpienia braku zawiązków zębów . Jest ich bardzo wiele. Wśród czynników ryzyka wymienia się m.in. choroby przebyte przez kobietę w czasie trwania ciąży, przyjmowane w ciąży leki, używki, starszy wiek matki dziecka, niewłaściwa dieta matki w ciąży, występujące w trakcie ciąży niedobory pokarmowe, wrodzone zaburzenia przemiany materii, infekcje i urazy płodu, wady genetyczne, zaburzenia hormonalne. Brak zawiązków zębowych może wystąpić zarówno jako odrębna wada, jak i też dodatkowy objaw towarzyszący takim genetycznym chorobom wrodzonym jak np. zespół Turnera czy zespół Downa.
Anodoncja – objawy
Brak wyrzynania zębów wpływa bardzo negatywnie na ogólny rozwój dziecka. Dochodzi u niego do zaburzenia rozwoju mowy, która może u malucha w ogóle się nie wykształcić. Także spożywanie pokarmów jest bardzo utrudnione a niekiedy nawet wręcz niemożliwe. Kształt twarzy dziecka ulega zmianie, niekiedy rozwija się małogłowie i następuje cofnięcie się jego żuchwy. Najprostszą metodą diagnostyki przy podejrzeniu anodoncji jest badanie RTG jamy ustnej, które pokaże brak lub obecność zawiązków zębowych. Przy poszukiwaniu przyczyn wystąpienia braku zawiązków zębów pomocne mogą być także specjalistyczne badania genetyczne.
Leczenie bezzębia
Bezzębie może być całkowite albo częściowe. Leczenie bezzębia polega przede wszystkim na dobraniu odpowiedniego uzupełnienia protetycznego u cierpiącego na bezzębie pacjenta. Do wyboru są mosty, implanty zębowe, protezy stałe na implantach, protezy ruchome. Protezy osadzone na implantach, czyli małych tytanowych śrubkach, które przejmują funkcje korzenia zęba, to jedno z optymalnych rozwiązań przy leczeniu bezzębia. Dzięki zastosowanym implantom możliwe jest zahamowanie następującego w wyniku braku uzębienia procesu zaniku kości. Wybór uzupełnienia protetycznego przy bezzębiu zależy głównie od stanu jamy ustnej pacjenta, jego preferencji, możliwości finansowych. Inne opcje uzupełnień brane są pod uwagę w przypadku bezzębia u dzieci, bo ich jama ustna cały czas rośnie i się zmienia. Młodsi pacjenci, o ile tylko ich stan zdrowia na to pozwala, powinni chodzić systematycznie na ćwiczenia do logopedy, wskazane są też regularne wizyty u ortodonty.
Wpływ całkowitego bezzębia na jakość życia
Osoby z bezzębiem całkowitym cierpią przede wszystkim na liczne dolegliwości ze strony układu pokarmowego, bóle żołądkowo-jelitowe wynikające ze złego przeżuwania pokarmów. Osoby te nierzadko mają niskie poczucie własnej wartości, nie akceptują swojego wyglądu, zamykają się w sobie, unikają kontaktu z innymi ludźmi (obawiają się wyśmiania z ich strony), bardzo często cierpią na poważne stany depresyjne. Bezzębie całkowite wpływa negatywnie nie tylko na jakość życia takich osób, ale też na jego długość. Udowodniono, że bezzębie całkowite skraca życie.
