Próchnica zębów mlecznych u dzieci może mieć gwałtowny przebieg i negatywne skutki dla zębów stałych. Zabiegi lapisowania, czyli impregnacji chronią przed pogłębianiem się próchnicy. Nie leczą ale hamują rozwój choroby. Czasami bywają niezbędne, choć nie rozwiązują problemu na zawsze. Mają wady odstraszające niektórych rodziców. Można je wykonać tylko u stomatologa.
Lapisowanie zębów – kiedy je stosować?
Lapisowanie zębów, to inaczej impregnacja powierzchni specjalnymi preparatami. Stosuje się u dzieci, by ratować zęby mleczne zaatakowane przez próchnicę. Metoda spowalnia proces chorobowy. Wykorzystuje się ją najczęściej przy próchnicy zębów mlecznych u dzieci, jeśli z różnych względów nie można małego pacjenta leczyć w sposób tradycyjny. Jest wskazana np. przy zagrożeniu próchnicą butelkową najmłodszych maluchów. Szczególnie przydatna w przypadku dzieci nie współpracujących z dentystą (np. są nadpobudliwe) i osób niepełnosprawnych. Wskazaniem do lapisowania są płaskie ubytki próchnicowe, w który nie można założyć plomby, bo istnieje ryzyko, że wypadnie.
Jak działa lapisowanie?
Stosowane w Polsce preparaty do lapisowania, to: 1 – 10 – 40 proc. roztwór azotanu srebra (zwany diabelskim kamieniem), stężenie zależy od zaawansowania próchnicy. Preparat jest bezbarwny, ale pozostawia przebarwienia. Nazwa zabiegu pochodzi od nazwy handlowej tego związku chemicznego (lapis); 2 – chlorek cynku w roztworze 30-50 proc. Nie zmienia koloru powierzchni zęba. Zabieg z jego użyciem nazywa się lapisowaniem na biało lub bezbarwnym.
Lapisowania polega na tym, że dentysta najpierw oczyszcza zęby objęte próchnicą z osadu (np. szczoteczką i wodą utlenioną). Błona śluzowa jest odizolowana, zęby wysuszone. Nasącza się je roztworem dezynfekującym, potem smaruje przy pomocy wacika jednym z dwóch hamujących rozwój próchnicy związków chemicznych.
Na koniec nakłada substancję (tzw. strącalnik), niezbędny do uaktywnienia leczniczych właściwości preparatu. Istotą zabiegu jest przesycenie próchnicowo zmienionych tkanek zęba związkami, które mają działanie bakteriobójcze i remineralizacyjne (powodujące wbudowywanie minerałów w tkanki zęba). Zabieg trwa około 5 minut. Nie boli.
Dzięki lapisowaniu szkliwo i zębina robią się twardsze. Liczba bakterii zmniejsza się, przez co proces próchnicowy zostaje spowolniony. Zabieg nie leczy co prawda próchnicy ale ją przyhamowuje.
Lapisowanie działa najlepiej, gdy przeprowadza się go podczas 3 – 4 zabiegów w odstępach 7 – 10 dniowych. Należy cykl powtarzać co 3 miesiące. Często lapisowanie jest prowadzone do wymiany uzębienia na stałe.
Nie można wykonać lapisowania w domowych warunkach, gdyż niezbędna jest do tego specjalna aparatura. Mankamentem metody jest przebarwianie się tkanek zęba (na kolor czarny lub brunatny), co może nastąpić przy użyciu mocniejszych a skuteczniejszych preparatów. Lapis na bazie srebra jest bardziej skuteczny niż preparat chlorku cynku. Lapisowanie bezbarwne sprawdza się przy drobnych zmianach próchnicowych.
Dla części rodziców względy estetyczne są powodem do rezygnacji z lapisowania. Niektórzy stomatolodzy też odchodzą od tej metody.
Lapisowanie zębów mlecznych nie rozwiązuje problemu próchnicy w zębach stałych, które pojawiają się u dziecko ok. 6 roku życia. Zasadniczo nie wykonuje się lapisowania zębów stałych (czasami tylko w przypadku osób niepełnosprawnych).
